Szczyt Eiger Peak, Canton of Bern, Szwajcaria

Szczyt Eiger Peak
Canton of Bern, Szwajcaria

Eiger – szczyt w Alpach Berneńskich o wysokości 3970 metrów n.p.m. Jest najbardziej znaną górą w historii alpinizmuekstremalnego. Wraz z Mönchem i Jungfrau tworzy trio (Dreigestirn) wielkich szczytów w północnej części berneńskiego Oberlandu w Szwajcarii. Jego północna ściana znana jest pod kilkoma nazwami: Eigerwand, Nordwand lub Mordwand (Ściana Śmierci) – to nazwa, jaką zaczęto określać ją po wielu tragicznie zakończonych próbach jej zdobycia.

W 1912 roku ukończono budowę kolejki zębatej na przełęcz Jungfraujoch (górna stacja na wysokości 3454 metrówn.p.m.), która biegnie przez kilka kilometrów we wnętrzu Eigeru. W dwóch miejscach zrobiono okna w północnej ścianie, umożliwiając obserwowanie jej z bliska. Pociąg zawsze się zatrzymuje w tych miejscach, aby turyści mogli skorzystać z punktów widokowych. Są to stacje "Eigerwand" (2865 metrów n.p.m.) i "Eismeer" (3150 metrów n.p.m.).

Północna ściana jest także bardzo dobrze widoczna z przełęczy Kleine Scheidegg (2061 metrów n.p.m.), na której znajduje się stacja kolejki na Jungfraujoch oraz hotele i restauracje; a także z wielu innych miejsc leżących u podnóża ściany. Północna ściana ma 1800 metrów wysokości i jest to najwyższa ściana w Alpach i Europie. Tworzy ona wraz z filarem Walkera na Grandes Jorasses i północną ścianą Matterhornu tzw. Tryptyk Alpejski.

Pierwsze wejście: Charles Barrington oraz przewodnicy Christian Almer i Peter Bohren. 11 sierpnia 1858 o trzeciej rano wyruszają z Wengernalp. Wspinają się nie dzisiejszą "drogą normalną" lecz prawie ostrzem grani północno-zachodniej i na wierzchołku stają tuż przed południem. Schodzą kuluarem i wzdłuż flanki gdzie dziś prowadzi normalna droga zejścia.

Historia północnej ściany

Pierwsza próba zdobycia miała miejsce w 1934 roku. Podjęli ją Niemcy W. Beck i bracia G. i K. Lowinger, którzy dotarli na wysokość okna skalnego stacji Eigerwand. Próba zakończyła się wypadkiem, ale wszyscy wspinacze zostali uratowani przez wyprawę ratunkową, która weszła w ścianę ze stacji Eigerwand.

Druga próba miała miejsce latem 1935 roku. Podjęli ją dwaj monachijczycy: Max Sedlmayer i Karl Mehringer. Wspinaczkę rozpoczęli o 2 w nocy 21 sierpnia. Ostatni raz widziano ich żywych 25 sierpnia. Sedlmayera odnaleziono 19 września. Zamarzł na stojąco na czubku tzw. "Żelazka". Miejsce to od tego czasu nazwano "Biwakiem Śmierci". Ciało Mehringera odnaleziono dopiero po 27 latach, we wrześniu 1962 na "Drugim Polu Lodowym".

Kolejną próbę podjęli Austriacy Edi Rainer i Willy Angerer. 6 lipca 1936 roku weszli w ścianę, jednak z powodu złych warunków 7 lipca zeszli na dół. 18 lipca ponownie rozpoczęli wspinaczkę. W tym samym dniu także dwóch Bawarczyków próbowało zdobyć północną ścianę. Byli to Andreas Hinterstoißer i Toni Kurz. Już w ścianie postanowili połączyć siły z Austriakami – cała czwórka zaczęła się wspinać wspólnie jeszcze tego samego dnia. 21 lipca podczas wycofywania się zginęło trzech z nich, 22 lipca umarł Toni Kurz.

11 sierpnia 1937 roku próbę podjęli Tyrolczyk Matthias Rebitsch i monachijczyk Ludwig Vörg. Dotarli najwyżej ze wszystkich, jednak załamanie pogody zmusiło ich do odwrotu i 14 sierpnia zeszli ze ściany.

Rano 21 czerwca 1938 roku ścianę zaatakowali dwaj Włosi: Bartolo Sandri i Mario Menti. Wieczorem rozpętała się burza. Obaj odpadli od ściany w okolicach "Trudnej Rysy". Następnego dnia przewodnicy górscy u stóp ściany odnaleźli martwego Sandriego, a po kilku dniach w szczelinie brzeżnej ciało Mentiego.

20 lipca 1938 roku wspinaczkę na ścianie rozpoczęli Anderl Heckmair i Ludwig Vörg. O drugiej w nocy 21 lipca 1938 roku w ścianę weszli czterej Austriacy: Heinrich Harrer i Fritz Kasparek, a za nimi Rudi Fraißl i Leo Brankowsky. Rano Heckmair i Vörg postanowili się wycofać, później tego samego dnia zrobili to też Fraißl i Brankowsky. O drugiej w nocy 22 lipca Heckmair i Vörg ponownie rozpoczęli wspinaczkę i jeszcze tego samego dnia dogonili Harrera i Kasparka. Dalej wszyscy wspinali się razem i 24 lipca o godzinie 15:30 stanęli na szczycie.

Kolejna próba miała miejsce dopiero 16 sierpnia 1946. Podjęli ją dwaj przewodnicy z Alp Berneńskich: Hans Schlunegger i Edwin Krähenbühl. Dotarli do górnego końca "Rampy", jednak załamanie pogody zmusiło ich do wycofania się ze ściany już następnego dnia.

Drugiego przejścia dokonali dwaj francuscy przewodnicy z Chamonix: Lionel Terray i Louis Lachenal. Zaatakowali ścianę po południu 14 lipca 1947, a na szczycie stanęli 16 lipca o godz. 14:15.

Trzecie przejście należy do Szwajcarów: Hans Schlunegger jego brat Karl Schlunegger oraz Gottfried Jermannzaatakowali ścianę 4 sierpnia 1947 o godzinie 2:30, a na wierzchołku stanęli 5 sierpnia o 16:25. Było to wówczas najszybsze przejście północnej ściany (38 godzin).

Następni śmiałkowie zaatakowali ścianę dopiero 22 lipca 1950. Byli to wiedeńczycy Karl Reiss i Karl Blach. Docierają do "Trudnej Rysy" gdzie Blach odpada od ściany. Reiss utrzymuje go na linie jednak Blach łamie sobie rękę i zmuszeni są wycofać się.

26 lipca 1950 koło godziny 2 ścianę atakują dwaj Austriacy Erich Waschak i Leo Forstenlechner. Wspinają się bardzo szybko i na wierzchołku Eigeru stają jeszcze tego samego dnia o godzinie 20:45. Jest to czwarte przejście w ogóle, a pierwsze przejście jednodniowe, które jest najszybszym wówczas (18 godzin).

W 1957 roku rozegrała się tragedia, która od początku aż do dramatycznego końca pełna była zagadek i tajemnic i raczej już nigdy nie zostanie do końca wyjaśniona. Uczestnikami byli dwaj Włosi Stefano Longhi i Claudio Corti oraz dwaj Niemcy Günther Nothdurft i Franz Mayer. Włosi weszli w ścianę rano 3 sierpnia i od razu pobłądzili. Jak się później okazało byli kompletnie nieprzygotowani jeśli chodzi o topografię ściany. Prawidłową drogę odnaleźli prawdopodobnie 4 lub 5 sierpnia i spotkali się z Niemcami, którzy weszli w ścianę najprawdopodobniej 5 sierpnia. Dalsze wydarzenia są jeszcze bardziej niejasne. Oba zespoły obserwowane były przez lunety jednak widok często przesłaniały chmury, a zespoły poruszały się nie wiadomo dlaczego bardzo wolno. Później wydarzają się dwa wypadki z udziałem Włochów. Rusza akcja ratunkowa, w której m.in. biorą udział polscy alpiniści uczestniczący w obozie wspinaczkowym w Grindelwaldzie (Jerzy Hajdukiewicz, Helena Hajdukiewicz, Krzysztof Berbeka, Tadeusz Nowicki,Adam Skoczylas, Zbigniew Skoczylas, Tadeusz Rogowski, Zbigniew Rubinowski, Karol Jakubowski, Antoni Wala iJerzy Wala. Przy okazji akcji ośmiu z nich zdobywa szczyt wchodząc Zachodnią Flanką). Ostatecznie Corti został uratowany 11 sierpnia i to głównie na jego słowach opierano się na początku. Jak się jednak później okazało zawierały one sporo nieścisłości i sprzeczności z tym co przez te dni obserwowano przez lunety, oraz z samolotów i z wykonanymi zdjęciami, a sam Corti napisał kilka sprawozdań, które w bardzo istotny sposób się różnily i zawierały wiele sprzeczności. Longi zmarł w ścianie 12 sierpnia, natomiast obaj Niemcy zaginęli. Ich ciała odnaleziono dopiero 22 września 1961 roku po zachodniej stronie góry, co oznaczało że pokonali ścianę. Było to więc czternaste przejście, jednak jego autorzy nigdy z tej wyprawy nie powrócili. Nie udało się też ustalić w jaki sposób umarli.

Pierwsze przejście w zimie miało miejsce 6-12 marca 1961. Było to jednak przejście na raty, gdyż alpiniści zeszli ze ściany do tunelu kolejki na stacji Eigerwand i po pewnym czasie kontynuowali wspinaczkę właśnie od tego miejsca. Autorami tego przejścia byli Toni Hiebeler, Andreas Mannhardt, Toni Kinshofer i Walter Almberger. Jednocześnie było to osiemnaste przejście w ogóle.

30 sierpnia 1961 ścianę atakują dwaj Czechosłowacy Radovan Kuchař i Zdeno Zibrín. Na szczycie stają 2 września o 8 rano. Jest to dziewiętnaste przejście północnej ściany.

W 1961 roku Klub Wysokogórski zorganizował wyjazd 4-osobowej grupy w Alpy z zadaniem zdobycia Eigeru właśnie północną ścianą. W skład grupy wchodzili: Stanisław Biel, Jan Mostowski, Jan Długosz i Czesław Momatiuk. W dniach 31 sierpnia - 2 września przeszli ścianę Stanisław Biel i Jan Mostowski, a wraz z nimi dwóch Szwajcarów Kurt Grüter iSepp Inwyler oraz Niemiec Alois Strickler i Austriak Leo Schlommer. Na szczycie stanęli o godzinie 18 czyli 10 godzin po zespole czechosłowackim. Było to pierwsze polskie przejście północnej ściany, a dwudzieste w ogóle.

W dniach 2-3 sierpnia 1963 miało miejsce pierwsze solowe przejście północnej ściany. Dokonał tego Michel Darbellay.

Dramatyczne wydarzenia miały miejsce podczas przejścia zimowej direttisimy. 25 lutego 1966 w ścianę weszły dwa zespoły: niemiecki - Karl Golikow, Peter Haag,Siegfried Haupfauer, Roland Votteler, Jörg Lehne, Rolf Rosenzopf, Günter Schnaidt i Günter Strobel, oraz brytyjsko-amerykański - Chris Bonington, John Harlin II,Dougal Haston, Layton Kor i Don Whillans. 22 marca odpadł od ściany i zginął John Harlin. Z powodu bardzo trudnych warunków (-40 stopni C i huraganowe wiatry) część alpinistów wycofała się. 25 marca po miesiącu w ścianie szczyt zdobyli kompletnie wyczerpani: Dougal Haston, Jörg Lehne, Günter Strobel, Roland Votteler i Siegfried Haupfauer.

28-31 lipca 1968 nową drogę północnym filarem poprowadzili Polacy Krzysztof Cielecki, Tadeusz Łaukajtys, Ryszard Szafirski i Adam Zyzak.

W 1969 letnią direttisimę biegnącą od "Trudnej Rysy" wprost na wierzchołek przez najbardziej spiętrzoną prawą część ściany poprowadzili Japończycy Takio Kato,Yasuo Kato, Susumo Kubo, Hirofumi Amano i kobieta Michiko Imai. Zajęło im to 32 dni (15.07. - 15.08.).

W dniach 19-27 stycznia 1970 drugiego przejścia zimowego, a zarazem pierwszego bez korzystania z tunelu stacji kolejki dokonują Japończycy Masaru Morita,Masaru Okabe, Yuji Hattori i Tetsuo Komiyama.

W dniach 1-4 marca 1978 Andrzej Czok, Walenty Fiut, Janusz Skorek i Jan Wolf dokonują pierwszego polskiego zimowego przejścia północnej ściany. Było to wówczas najszybsze zimowe przejście.

Północna ściana stała się w ostatnich latach areną przejść na czas.

W roku 1983 Austriak Thomas Bubendorfer pokonał ją w 4 godziny 50 minut.

24 marca 2003 Włoch Christoph Hainz pokonał ścianę w 4 godziny 30 minut.

21 lutego 2007 Szwajcar Ueli Steck wspiął się nią na szczyt w 3 godziny 54 minuty, a 13 lutego 2008 zrobił to w 2 godziny 47 minut 33 sekundy.

20 kwietnia 2011 Szwajcar Dani Arnold przeszedł północną ścianę w czasie 2 godziny 28 minut